در میزگرد فارس مطرح شد/زیرساخت دادۀ مکانی یک ضرورت، یک نیاز

تبریز جوان- لیلا حسین زاده: اولین قدم در راه توسعه و برنامه ‌‏ریزی برای استفادۀ بهینه از امکانات موجود، دستیابی به آمار، ارقام و اطلاعات دقیق همراه با سرعت عمل بالاست؛ چراکه نقطۀ اتکا مدیریت و برنامه ‌‏ریزی در بخش‌‏ های مختلف، داشتن اطلاع ‌دقیق از وضعیت موجود است که براساس آن بتوان مسیر حرکت به سوی آینده را مشخص کرد. امروزه به استفادۀ روزافزون از سامانه های مکانیزۀ اطلاعاتی، به دلیل ویژگی ‌هایی چون سرعت، دقت، سهولت دسترسی و گستردگی توجه می شود. همچنین دامنۀ وسیعی از فعالیت ‌های دولتی، خصوصی و حتی شخصی در سطح کشور، به اطلاعات مکانی متکی است.

برای اینکه سیستم SDI را بیشتر مورد مفاهمه قرار دهیم و با اهداف، الزامات، مزایا و چالش‌های راه‌اندازی، اجرا و توسعه این سیستم بیشتر آشنا شویم میزگردی با حضور  علی کلانتری، دکترای مهندسی نقشه‌برداری و مدیرعامل شرکت مهندسی مشاور عمران آب کاوش باختر، محمدرضا اکبری، مدیر نقشه و اطلاعات مکانی سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی آذربایجان‌شرقی و بختیار فیضی‌زاده عضو هیات علمی گروه GIS دانشگاه تبریز تشکیل دادیم که مشروح این میزگرد در ادامه تقدیم حضور می‌شود:

واژه SDI مخفف Geo)Spatial Data Infrastructure) است. اغلب به مجموعه ای پایه ای از فن آوری ها، سیاست گذاری ها و ترتیبات سازمانی اطلاق می‌گردد که تضمین کننده مهیا بودن داده های مکانی است.

بعبارتی دیگر SDI بستری را جهت یافتن، ارزیابی و استفاده از داده های مکانی برای عموم کاربران و تهیه کنندگان داده های مکانی در تمام سطوح دولتی، بخش خصوصی، دانشگاه ها و سایر اقشار جامعه ایجاد می‌کند.

هدف از SDI

هدف اصلی SDI این است که دولت ها و سازمان ها و دستگاه های اجرایی با کمترین هزینه و در کوتاه ترین زمان ممکن به داده های مکانی پایه و پردازش شده و لایه بندی شده و به روز شده دسترسی داشته باشند. هدف این نیست که یک سازمان تمام لایه های داده های مکانی را خود تهیه و در اختیار داشته باشد. بلکه هدف آن است که هر سازمانی متولی تهیه و به هنگام رسانی لایه های مختلف داده های مکانی خود باشد. و لایه های داده های مکانی دیگر که درکار او تأثیر گذار است از سازمان متولی با مکانیزم مشخصی دریافت نماید. زیرا که هر سازمانی برای تهیه یا خرید داده های مکانی مورد نیاز خود توان مالی معینی دارد.

**تفاوت‌های GIS و SDI

فارس: لطفا در ابتدا بفرمایید فرق GIS و SDI در چیست و این دو چه تفاوت‌هایی باهم دارند؟

کلانتری:

این یک سوال قدیمی است که به بهترین نحو در انتشارات سازمان نقشه‌برداری پاسخ داده شده است. به‌طور خلاصه می‌توان گفت، اگر GIS به بلوغ برسد منجر می‌شود به SDI. در واقع بلوغ SDI زمانی است که GIS هم به دوره تکاملی خود رسیده باشد.

در GIS یک پایگاه داده وجود دارد که اطلاعات توصیفی و غیرتوصیفی (مکانی) را باهم تلفیق کرده و امکان پردازش‌های مختلف را فراهم می‌آورد و عمدتا برای یک سازمان یا مجموعه‌های سازمانی تهیه می‌شود.

اشتراک‌گذاری داده‌ها در GIS مشکلاتی وجود دارد و لازم است با واحدها و سازمان‌ها هماهنگ شوید که البته این اشتراک‌گذاری در مورد متادیتاها در GIS امکان‌پذیر نیست. به‌ علاوه برای اینکه داده‎ای اشتراک‌گذاری شود کل پایگاه داده باید در اختیار دیگران قرار گیرد. اینجا است که باید SDI وارد عرصه شود.

GIS پایگاه داده به شکل توصیفی و مکانی است. اما در SDI سرویس‌های مکان مبنا وجود دارد و با استفاده از وب سرویس و کاتالوگ سرور می‌توان اصل داده را حفظ کرده و تنها تصویری از داده یا سرویس WMS را ارائه داد. بدین ترتیب ضمن اینکه همه از داده استفاده می‌کنند اصلیت داده تحت کنترل متولی داده محفوظ باقی می‌ماند و از بین نمی رود.

در واقع ما ابتدا باید GIS را بسازیم و سپس لایه‌های داده را به قالبی که امکان اشتراک‌گذاری آن وجود دارد تبدیل کنیم. اینجا است که مرز SDI و GIS مشخص می‌شود.

فارس: اشاره‌ای کردید به بلوغ GIS که منجر به SDI می‌شود لطفا توضیح دهید که آیا GIS و SDI از یک نوع هستند که مراحل کودکی و ابتدایی خود را طی کرده و به بلوغ می‌رسند یا بعد از اینکه GIS به مرحله‌ای رسید دچار دگردیسی و تبدیل به یک موجود دیگری می‌شود؟

کلانتری:

برای اینکه سازمان شما از داده استفاده کند باید GIS راه‌اندازی شود. اینجا استفاده از داده مطرح است؛ اما وقتی می‌خواهد داده را به اشتراک گذارد تا هزینه‌ها کم شود و دوباره کاری صورت نگیرد، باید به فکر راه‌اندازی SDI باشد. اینها مکمل هم هستند.سازمانی که توانسته لایه‌های GIS را تهیه کند به راحتی می‌تواند SDI را هم راه‌اندازی کند.

البته چند مرحله اساسی دارد که خوشبختانه سازمان نقشه‌برداری به خوبی به این مراحل مسلط شده و به بهترین نحو در این مورد عمل می‌کند و در حال حاضر تقریبا همه سازمان‌ها می‌توانند به SDI مجهز شوند البته قبل از آن باید GIS را راه‌اندازی کرده باشند.
 

فارس: آیا تعریف اولیه‌ای از GIS و SDI به صورت علمی می‌توان ارائه کرد که اختلاف این‌ها را تفکیک کند؟

فیضی‌زاده:

GIS یک سیستم جامع از سخت‌افزار، نرم‌افزار، داده و کاربر است. در این سیستم داده‌ها به عنوان یکی از ارکان اصلی امکان تجزیه و تحلیل‌ها و کاربردهای واقعی GIS در مدیریت سرزمین و بحث‌های برنامه‌ریزی و مدیریت کلان یک کشور را فراهم می‌‎کنند. البته برای اینکه تحلیل‌های مکانی را محقق کنیم نیاز به کاربر و متخصصی داریم که داده‌ها را در یک نرم‌افزار تخصصی پردازش کند.

دیتاها می‌توانند بخش‌های مختلفی را پوشش دهند. تمام بخش‌های مربوط به توپوگرافی، اقلیم شناسی، ویژگی‌های سرزمینی در نقاط مختلف کشور همه در قالب داده‌های مکانی متصور است. حجم وسیعی از داده‌ها را در محیط GIS خواهیم داشت که مدیریت دیتاها و استانداردسازی، جلوگیری از موازی‌کاری‌ها نیازمند یک سیستم مدیریت پایگاه دیتا است و DBMS های خاصی باید طراحی شود که این DBMS ها در محیط GIS در واقع همان SDI است.

این سامانه در واقع بررسی، جمع‌آوری، ذخیره‌سازی، تولید و مدیریت داده‌های مکانی را در تمام بخش‌های جامعه به عهده خواهد داشت. دستگاه‌های اجرائی اعم از دانشگاه‌ها و شهروندان می‌توانند از این داده‌های منسجم، دقیق و با کیفیت و بروز برای بخش‌های جامعه استفاده کنند.

فارس: لطفا توضیح دهید آیا ما برای ایجاد SDI به GIS نیاز داریم یا برای تکمیل GIS به دنبال راه‌اندازی SDI هستیم؟ آیا سازمانی می‎تواند GIS داشته باشد و SDI نداشته باشد و برعکس؟

اکبری:

تضاد جالبی در رابطه بین GIS و SDI وجود دارد. GIS به عنوان سیستم اطلاعات مکانی کاربر و استفاده کننده داده مکانی است. بنابراین نیاز به داده مکانی دارد. در ایام ابتدای راه‌اندازی GIS قضیه خیلی ساده بود؛ دیتاها در هارددیسک کامپیوترهایی بود که به صورت دسکتاپ برای کار GIS استفاده می‌شد. وقتی که GIS گسترش پیدا کرد و نیاز به ارتباط بین پایگاه داده‌ای مختلف به وجود آمد کم کم این ادراک پیدا شد که باید سیستمی باشد که این پایگاه داده را مدیریت کرده و دسترسی به اطلاعات مکانی را تسهیل کند.

امروزه بدون SDI، نمی‌توان از GIS نیز انتظار خاصی داشت. یعنی برای ایجاد یک GIS توانمند که بتواند به داده‌های مورد نیاز دسترسی به موقع و دقیق داشته باشد، قطعا نیاز به SDI داریم.

و اما در مورد اینکه آیا بدون GIS می‌شود SDI داشت باید بگویم SDI فراهم‌کننده دسترسی به اطلاعات مکانی است و تولیدکننده اصلی اطلاعات مکانی سیستم‌های GIS هستند که دیتا را از تولیدکننده‌های اولیه مثل عکس‌های هوایی و ماهواره‎ای، برداشت‌های زمینی، فتوگرامتری و روش‌های متعدد برداشت دیتا می‌گیرند و توسط سیستم‌های پردازشی و GIS تبدیل به اطلاعات مکانی می‌کنند؛ برای دستــرسی به این اطلاعات مکانی باید از SDI استفاده کرد. در واقع اگر GIS نباشد SDI دیگر به درد نخواهد خورد.
 

فارس: چرا در GIS نیاز به پایگاه داده‌های مختلف وجود دارد که ما را مجبور می‌کند به سمت SDI برویم؟

اکبری:

یک GIS توانمند از انواع داده‌های متفاوتی استفاده می‌کند که از منابع متفاوت و دستگاه‌ها و سازمان‌های مختلف تامین می‌شوند؛ بنابراین باید بتواند به این اطلاعات دسترسی داشته باشد. در گذشته دسترسی به اطلاعات به صورت درخواست دیتا صورت می‌گرفت ولی با توجه به مسائل متعددی که در رابطه با امنیت، محرمانگی، مالکیت معنوی و مادی دیتا وجود دارد به این نتیجه رسیدند که باید سیستمی راه‌اندازی شود که ضمن حفظ این ملاحظات دسترسی به اطلاعات را فراهم کند که این سیستم همان SDI است.

**اهداف اصلی راه‌اندازی SDI

فارس: هدف از ایجاد SDI چیست و سازمان‌ها با ایجاد این سامانه می‌خواهند به چه خواسته‌هایی برسند؟

فیضی‌زاده:

می‌توان گفت هدف اصلی ایجاد SDI دسترسی به داده‌های مورد نیاز بخش‌های مختلف جامعه است. هر دستگاهی با داده‎های مکانی سر و کار دارد که بسیار نیز گسترده هستند. مثل داده‌های مربوط به بخش‌های مختلف زمین، شرایط آب و هوایی، توپوگرافی، ویژگی‌های جغرافیایی صنعت، اقتصاد، کشاورزی، بحث‌های مربوط به تراکم انسانی، ویژگی‌های شهری، شبکه‌های ارتباطی، ترافیک و غیره که همه باید در قالب داده‎های استانداردسازی شده و هدفمند در محیط GIS جمع‌آوری شوند که بتواند نیاز بخش‌های مختلف جامعه را رفع کنند.

مطمئنا سازمان‌های مختلف در راستای تسریع امور، کاهش بروکراسی اداری و افزایش بهره‌وری و کارآیی سازمانی نیازمند داده‌های خاصی هستند. در حال حاضر بسیاری از این دیتاها به صورت پراکنده و غیراستاندارد وجود دارند و دسترسی به این‌ها نیازمند بروکراسی‌های اداری و وابسته به نظرات فردی کاربران است.

برای اینکه این مسائل مرتفع شود SDI زیرساختی را طراحی کرده و استانداردهایی ارائه می‌دهد که تهیه و آماده‌سازی داده‎ها متناسب با این استانداردها میسر بوده و امکان ذخیره‌سازی آنها در دیتابیس‌های خاصی وجود دارد. نیاز بخش‌های مختلف جامعه را هم شناسایی و در بستر یک سامانه سرویس‌گرا رفع می‌کند.

بسیاری از سازمان‌ها برای کاهش بروکراسی و تسریع امور اداری و افزایش بهره‌وری سازمانی به دنبال SDI هستند و اولین هسته‌های SDI نیز سازمانی هستند. معمولا برای هر دستگاهی GIS تخصصی وجود دارد. مثلا تحلیل‌های از GIS در سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی با این تحلیل‌ها در شهرداری و یا منابع طبیعی متفاوت است و SDI این موارد را فراهم می‌کند. معمولا از لینک دادن SDI های سازمانی SDI استانی شکل می‌گیرد و از ارتباط SDI های استانی SDI ملی می‌تواند برای مدیریت یک کشور شکل بگیرد.

فارس: با توجه به اینکه هدف از ایجاد SDI کاهش هزینه‌ها، دسترسی سریع به اقلام اطلاعاتی به‌روز و به‌هنگام است، آیا این موارد در SDI فقط مربوط به اطلاعات مکانی می‌شود یا اطلاعات توصیفی و سایر اقلام اطلاعاتی هم می‌تواند با استفاده از ساختار SDI به اشتراک گذاشته شود؟

کلانتری:

SDI می‌تواند همه این موارد با پوشش دهد البته بستگی به این دارد که چه سرویسی را بخواهیم راه‌اندازی کنیم. اگر WMS راه‌اندازی کنید، مشکلات توصیفی وجود خواهد داشت ولی اگر از سرویس‌های WFS استفاده کنید داده‌های توصیفی را هم می‌تواند پوشش دهد. اگر همه سرویس‌های مورد نظر را راه‌اندازی کنیم همه موارد را پوشش خواهد داد. ممکن است بعضی از سازمان‌ها ترجیح دهند به علت مسائل امنیتی یا هزینه‌ای فقط سرویس‌های اولیه WMS را راه‌اندازی کنند.

خوشبختانه نقشه‌برداری بستر همه سرویس‌ها را فراهم کرده و می‌تواند با ژئونود یا سایر پکیج‌های موجود همه را پوشش دهد و محدودیتی وجود ندارد. البته سازمان‌ها معمولا در ارتباط با اشتراک‌گذاری اطلاعات توصیفی سخت‌گیرانه و بسته به سیاستگذاری‌های خود عمل می‌کنند.

فارس: اهدافی که سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی در راه‌اندازی SDI دنبال می‌کند، کدامند؟

اکبری:

اولین و مهم‌ترین هدف سازمان مدیریت و برنامه‎ریزی از راه‌اندازی SDI دستیابی به اهداف خود در زمینه آمایش سرزمین و دسترسی به اطلاعات مورد نیاز خود برای این موضوع است. با توجه به اینکه این هدف گستردگی زیادی دارد و اقلام اطلاعاتی مشترک زیادی را بین سازمان‌های مختلف پوشش می‌دهد به این نتیجه رسیدیم که راه‌اندازی SDI در سازمان می‌تواند مبنای ایجاد SDI استانی باشد و تا حدود زیادی هم نیازهای دسترسی به اطلاعات مکانی را برای سایر دستگاه‌ها و هم خود سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی تامین کند.

قطعا برای دسترسی به SDI استانی باید سایر سازمان‌ها نیز SDI سازمانی خود را ایجاد و اقلام اطلاعاتی مورد نیاز را در این سیستم تعبیه کنند. بسیاری از این اقلام با ایجاد SDI سازمانی سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی در دسترس خواهد بود.

**عوامل تاثیرگذار در ایجاد و توسعه SDI

فارس: با توجه به اینکه عوامل زیادی مثل قوانین و مقررات، زیرساخت‌های مورد نیاز، نیروی انسانی متخصص و غیره در راه‌اندازی و توسعه SDI و GIS نقش دارد، نظر شما در ارتباط با عوامل تاثیرگذار در ایجاد و توسعه SDI سازمانی و استانی چیست؟

فیضی‌زاده:

همه عواملی که اشاره کردید بعلاوه برخی دیگر از عوامل در ایجاد و توسعه یک SDI سازمانی نقش دارند. ما در قالب نیازسنجی بخشی از SDI را پیش بردیم و به امکان سنجی SDI استانی نیز پرداختیم. در این امکان سنجی عوامل مختلفی مثل ادراک از سیستم، موجودیت منابع مالی، دسترسی به داده‌ها، سیاست‌ها، زیرساخت‌های موجود در سطح دستگاه‌ها، نیروی انسانی دستگاه‌ها و غیره مورد بحث و بررسی قرار گرفت و امکان ایجاد SDI سازمانی بین ۶۴ تا ۸۹ درصد تخمین زده شد. البته این رقم برای سطح کشور حدود ۴۴ درصد است.

بر این اساس شرایط استان آذربایجان‌شرقی برای چنین بحث‌هایی مهیاتر است. منتها برخی از عوامل نقش زیادی در این عرصه دارند مثل همکاری و تعامل خود سازمان‌ها. مسائلی در ارتباط با ادراک از SDI و GIS وجود دارد و بعضا شاهد هستیم نمایندگان خود سازمان ها درک واضحی از SDI و GIS ندارند. برای اینکه بتوانیم SDI را به معنای واقعی آن عملیاتی کنیم نیاز است سازمان‌ها نمایندگان متخصص را معرفی کنند که با علاقه و انگیزه بتوانند در جلب مشارکت سازمان متبوع در راه‌اندازی SDI سازمانی تاثیرگذار باشند.

در بررسی‌ها به وضعیت منابع مالی نیز پرداخت و مشخص شد خیلی از دستگاه‌ها بودجه‌های مصوب برای آماده‌سازی اطلاعات و راه‌اندازی SDI های سازمانی را که در واقع هسته‌های اصلی SDI استانی و ملی هستند ندارند. در هر صورت باید مسئله تامین بودجه SDI های سازمانی از سوی سازمان برنامه و بودجه حل شود.

می‌توان گفت، زیرساخت‌های نرم‌افزاری و سخت‌افزای راه‌اندازی SDI در سطح استان مطلوب است. در مجموع باید یک فرهنگ SDI را در سطح دستگاه‌ها نهادینه کنیم تا با انگیزه و علاقه در راه‌اندازی و توسعه آن مشارکت کنند.
 

فارس: با توجه به تحقیقاتی که در ارتباط با شاخص آمادگی NSDI صورت گرفته لطفا توضیح دهید وضعیت این شاخص را در استان چطور ارزیابی می‌کنید و بفرمایید چرا SDI در سازمان‌های ما هنوز نتوانسته به وضعیت مورد انتظار خود برسد؟    

کلانتری:

در اوایل دهه ۹۰،  بزرگوارانی چون دکتر منصوری و دکتر ورنقی SDI را در سازمان نقشه‌برداری راه‌اندازی کردند. مشکل خاصی هم نداشت. بعضی از سازمان‌ها مشکلات نیروی انسانی، بعضی هم مسائل فنی دارند. مجموع عواملی که باعث می‌شود SDI پا بگیرد در بعضی از سازمان‌ها اصلا وجود ندارد و در برخی دیگر ناقص است.

مشکل مهم دیگر هم این بود که SDI لیدر و یک سازمان متولی که بتواند سازمان‌های دیگر را پای کار آورد نداشت. در حال حاضر این وظیفه به عهده سازمان نقشه‌برداری کشور گذاشته شده که به دلیل وجود برخی از مسائل نتوانستند کل کشور را پوشش دهند. ولی الان خیلی از مشکلات ناشی از نبود متولی حل شده است.

استان آذربایجان‌شرقی از سال ۹۵ راه‌اندازی SDI را شروع کرده ولی از آن موقع، نبود لیدر درون سازمانی، نبود دستورالعمل مشخص و دخالت نیروهای غیرمتخصص موجب طولانی شدن روند راه‌اندازی SDI در آذربایجان‌شرقی شد. ولی در حال حاضر اگر سازمانی بخواهد SDI سازمانی را راه‌اندازی کند مشکل خاصی نخواهد داشت. آنالیز سووات تکنیک مناسبی برای سازمان‌هاست که بتوانند نقاط ضعف خود را پیدا و بر اساس این نقاط ضعف برنامه‌ریزی و مسائل داخلی خود را حل و در نهایت SDI سازمانی را راه‌اندازی کنند.

**چالش‌های اجرا و عملیاتی کردن SDI

فارس: بر اساس مطالعات صورت گرفته در استان آذربایجان‌شرقی بیش از ۹۰ درصد از اقلام اطلاعاتی مورد نیاز سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی در ۱۶ دستگاه اجرائی تامین می‌شود و SDI سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی می‌تواند حدود ۷۰ درصد نیازهای SDI استان را پوشش دهد به نظر شما چالش‌های اصلی مرحله اجرا و عملیاتی کردن SDI کدامند؟ 

اکبری:

اصلی‌ترین چالش عملیاتی کردن SDI استان بحث قوانین و مقررات است. SDI اتفاقی از جنس تغییر ساختار و ماهیت نیست بلکه تغییر تکنولوژی و روش است. همواره مشکل دسترسی به اطلاعات وجود داشته و دستگاه‌ها به دلایل مختلف حاضر نبودند اطلاعات خود را در اختیار و دسترس دیگران قرار دهند. اساسی‌ترین بحث در ایجاد SDI ساماندهی قوانین و مقررات است. اگر ساختار سیاسی SDI که کاری مهم و دشوار است، ایجاد شود، توانایی و تکنولوژی مورد نیاز برای توسعه SDI وجود دارد.

فارس: به چه علت ضرورت ایجاد SDI در دولت الکترونیک مورد تاکید قرار گرفته است؟

کلانتری:

پاسخ سوال در خود ضرورت‌های ایجاد SDI نهفته است. SDI تامین‌کننده داده‌های مکانی است و تمام سازمان‌ها و دستگاه‌ها در تصمیم‎گیری‌های خود نیاز به داده‌های مکانی دارند. به همین دلیل برای پشتیبانی و تامین داده‌های مکانی بایستی SDI ایجاد شود. ۸۰ درصد داده‌هایی که در سازمان‌ها استفاده می‌شود ماهیت مکانی دارند.

در پایگاه داده‌ها اطلاعات غیرمکانی کم کم کاربرد خود را از دست می‌دهند و بدین ترتیب ضرورت وجود SDI کاملا مشخص می‌شود. مزایای این سیستم نیز مثل کاهش هزینه‌ها، جلوگیری از موازی‌کاری‌ها و سهولت دسترسی به اطلاعات بر کسی پوشیده نیست.

فارس: آیا برای اجرای موفق SDI در استان مواردی وجود دارند که مورد غفلت قرار گرفته باشند؟

اکبری:

ما بیشتر به بخش فیزیکی و سخت‌افزاری موضوع پرداخته‌ایم و ژئوپرتال سیستم را تدارک دیدیم. بدون بعضی از المان‌ها نمی‌توان گفت SDI داریم. فعلا چیزی که به آن دسترسی داریم و به وجود خواهد آمد SDI ی خواهد بود که بخش عمده آن ناقص است. همانطور که قبلا هم اشاره کردم مهم‌ترین بخش SDI مربوط به سیاستگذاری‌ها و قوانین است.

باید به‌طور جد به دنبال تدوین و تصویب دستورالعمل‌ها، قوانین و مقرراتی باشیم که موانع را از سر راه تبادل اطلاعات و ارائه سرویس‌ها بردارد. ما آمادگی ایجاد SDI را داریم؛ ژئوپرتال، دیتا، یوزر و سرویس‌های اطلاعات مکانی آماده هستند، ولی لازم است مجوز دسترسی‌ها در داخل سیستم دیده شود.

فارس: یعنی می فرمایید قوانین و مقررات بازدارنده‌ای در داخل سازمان‌ها و دستگاه‌ها وجود دارد؟

اکبری:

قوانین و مقرراتی مثل برنامه‌های توسعه کلی هستند و نیاز به دستورالعمل و آیین‌نامه اجرائی دارند که باید تدوین شوند. بخشی از مسئله هم مربوط به قوانینی هستند که بدون در نظر گرفتن شرایط مشخصی مثل SDI تدوین شده‌اند. به عنوان مثال قوانینی در ارتباط با امنیت تبادل اطلاعات تدوین شده که این قوانین شاید به دلیل عدم شناخت صحیح متولیان قضیه به وجود آمده‌اند.

در برخی مواقع صرفا به دلیل وجود یک قانون امنیتی کلا دسترسی به اطلاعات را محدود می‌کنند. مثلا پدافند غیرعامل بدون اینکه موضوع ضرورت دسترسی به اطلاعات مکانی برخی از دستگاه‌ها را از نظر گذرانده باشد، قوانینی را در ارتباط با تبادل اطلاعات تدوین می‌کند.

**الزامات اجرای موفق SDI در استان

فارس: با توجه به اینکه حضرتعالی مجری طرح SDI هستید برای اجرای موفق SDI در استان در مرحله حاضر چه کارهایی باید انجام داد؟

فیضی‌زاده:

در حال حاضر راه‌اندازی SDI در هر جامعه‌ای به عنوان یکی از شاخص‌های توسعه آن جامعه به شمار می‌رود. راه‌اندازی SDI سختی‌هایی دارد و اموری مثل آماده‌سازی دیتاها و تفسیر مناسب از قوانین و مقررات موجود بسیار زمان‌بر هستند. باید همت کنیم و با روحیه جهادی موانع و سختی‌ها را پشت سر بگذاریم.

در سطح کشور از نظر نیروی انسانی کمبودی احساس نمی‌کنیم. خیلی از مقالات در سطح دنیا در زمینه SDI و GIS توسط محققان ایرانی نوشته می‌شود و حتی یکی از محققان ایرانی SDI کشور استرالیا را راه‌اندازی کرده است. از لحاظ امکانات نرم افزاری و سخت‌افزاری نیز وضعیت مناسبی داریم منتها لازم است، فرهنگ SDI در سطح همه دستگاه‎‌ها و سازمان‌ها نهادینه شود.

در استان سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی طراحی مدل‌های مفهومی، نیازسنجی و ساماندهی کمیت و کیفیت داده‌های موجود در سطح استان، استانداردسازی داده‌ها و سایر امور این‌چنینی را انجام داده است ولی تا زمانی که همه دستگاه‌ها به اهمیت SDI سازمانی، استانی و ملی واقف نشوند این سیستم نمی‌تواند عملیاتی شود.

انتهای پیام/۶۰۰۲۶/س