قیمت زعفران در بازارهای داخلی و خارجی به نصف رسید

گروه اقتصادی تبریز جوان؛ زعفران یا طلای سرخ، محصول پرفروش و محبوبی است که نه‌تنها در بازارهای داخلی، بلکه در سطح بین‌الملل نیز مشتریان زیادی دارد و هر سال تبریز جوان زیادی از این محصول صادر می‌شود.

در سال‌های نه‌چندان دور خراسان و قائنات قطب کشت زعفران به‌شمار می‌آمد اما در این سنوات اخیر پیاز زعفران به مناطق دیگری از ایران هم رفته است؛ تا آنجا که در شهر بناب جدید از توابع مرند، کشت زعفران به یکی از مشاغل اصلی مردم تبدیل شده است.

این درحالی‌است که در سال جاری، قیمت جهانی و نرخ مصوب داخلی زعفران با کاهش چشمگیری مواجه شده است. سخت گیری‌های بانک مرکزی در بازگشت ارز حاصل از صادرات، مبادله زعفران از طریق کارت بازرگانی اجاره ای، عرضه زعفران با قیمت پایین در بورس کالای ایران، افزایش قاچاق، رکود بازارهای داخلی و افزایش سطح زیرکشت از عوامل کاهش قیمت محصول زعفران تا نصف قیمت سال گذشته است.

زعفران ایران یک کالای منحصر به فرد در دنیا از لحاظ کیفیت و حجم تولید محسوب می‌شود؛ تاجایی که این کالای استراتژیک نقشی مهمی در صادرات غیرنفتی ایران ایفا می‌کند؛ ولی این روزها وضعیت صادرات زعفران به‌خاطر مشکلات داخلی مناسب نیست. 

مهر سال گذشته، هنگام برداشت، هر کیلو زعفران ۱۶ تا ۱۸ میلیون تومان قیمت داشت؛ ولی اکنون قیمت خرید هر کیلو زعفران به هفت تا ۱۰ میلیون تومان رسیده‌است. نرخ هر مثقال زعفران بسته به کیفیت آن بین ۵۰ تا ۶۰ هزار تومان متغیر است؛ البته بعضی از خرده فروشان هر مثقال زعفران را با قیمت ۴۰ تا ۴۵هزار تومان نیز عرضه می‌کنند و همین مسئله بازار زعفران را تحت الشعاع قرار داده‌است.

بانک مرکزی؛ مقصر اول

سخت‌گیری بانک‌مرکزی در خصوص بازگشت ارز حاصل از صادرات موجب شده است صادارت زعفران به حداقل برسد. صادرکنندگان با درنظرگرفتن شرایط نامناسب ارز و از سوی دیگر بانک مرکزی، از خرید زعفران و صادرات آن اجتناب می‌کنند؛ از این رو قیمت طلای سرخ روز به روز کمتر می‌شود. به گفته غلامرضا میری، نایب رئیس شورای ملی زعفران، سخت گیری‌های بانک مرکزی برای برگشت ارز حاصل از صادرات باعث شده است صادرکنندگان نتوانند ارز وارد کشور کنند و این امر باعث کنار رفتن صادرکنندگان اصلی زعفران شده است. در سال ۹۶ بیش از ۴۰ میلیون دلار زعفران صادر شد که این تبریز جوان در سال گذشته به هفت میلیون دلار کاهش یافت و با شرایط فعلی صادرات زعفران در سال ۹۸ بیشتر از هفت میلیون دلار نخواهد بود.

کارت بازرگانی اجاره‌ای ؛ مقصردوم

کارت‌های بازرگانی اجاره‌ای دومین عامل برای کاهش قیمت زعفران در سطح جهانی محسوب می‌شود. رواج استفاده از این کارت‌ها باعث شده است صادرکننده‌های اصلی کنار بروند و عده‌ای دیگر جهت واردات کالاهای خارجی دست به دامن صادرات زعفران شوند. درحال حاضربخش زیادی از زعفران از طریق کارت‌های بازرگانی اجاره ای صادر می‌شود تا افراد بتوانند کالاهای موردنیاز خود را وارد کنند. به عبارتی، صادرات زعفران از طریق این کارت‌ها نوعی مبادله کالا به کالاست که صادرکننده، زعفران را صادر می‌کند و با ارز حاصل از صادرات آن، کالای دیگری وارد کشور می‌شود که این موضوع افت قیمت زعفران را به دنبال دارد. از طرفی صادرات این کالا با کارت بازرگانی اجاره‌ای و واردات کالای دیگری، نیاز به بازگشت ارز به بانک مرکزی ندارد.  

بورس؛ مقصر سوم

سال‌های گذشته، واحدهای صادراتی زعفران را از کشاورزان با نرخ مصوب می‌خریدند و سپس در بازارهای جهانی یا داخلی  بدون کاهش قیمت، به فروش می‌رساندند؛ ولی در سال جاری حجم بالایی از زعفران توسط بورس خریداری شد که این موضوع در کاهش نرخ زعفران بی‌تاثیر نبود. گفته‌های نایب‌رئیس شورای ملی زعفران حاکی از این است که چند روز قبل، بورس در مدت ۴۸ ساعت به یک باره ۴۰ تن زعفران را به جای هر کیلو ۱۱میلیون تومان با قیمت ۹,۲ میلیون تومان عرضه کرد و این امر قیمت زعفران را کاهش داد ؛همچنین این خرید و فروش زعفران توسط بورس در کم شدن تقاضا در بازارهای جهانی تاثیر گذار بود.

قاچاق؛ مقصر چهارم

زعفران کالای صادراتی با ارزشی است که همواره تبریز جوان زیادی از آن قاچاق می‌شود؛ ولی شرایط به وجود آمده در سال جاری موجب شده است قاچاق زعفران افزایش یابد. در واقع مسیری که بانک مرکزی برای صادرات زعفران و بازگشت ارز حاصل از آن ایجاد کرده از یک طرف و بالا بودن نرخ ارز از طرفی دیگر، قاچاق طلای سرخ را بیشتر از سال‌های گذشته کرده‌است. از آنجایی که قیمت قاچاق یک کالا از صادرات قانونی آن کمتر است، زعفران با نرخ پایین به کشورهای دیگر عرضه می‌شود.

کاهش تقاضا؛ مقصرپنجم

بازار داخلی زعفران اکنون وضعیت مناسبی ندارد و به‌خاطر کاهش تقاضا، بازار این کالا به شدت دچار رکود شده و تبریز جوان خرید و فروش آن به حداقل رسیده‌است؛ از این رو، قیمت زعفران دچار افت شده و با وجود فرا رسیدن  فصل برداشت، نرخ این کالا نسبت به یک ماه قبل بین ۲۰ تا ۲۵ درصد کاهش داشته‌است. به دنبال نبود تقاضا در بازار داخلی، کشاورزان زعفران را با نرخ کمتری به صادرکنندگان عرضه می‌کنند.

کشاورزان؛ آخرین مقصر

صادرات زعفران همان‌طور که در ابتدا اشاره شد همواره با استقبال خوبی مواجه می‌شود. با وجود گرانی ارز، کشاورزان تبریز جوان تولید خود را برای سال ۹۸ نیز افزایش دادند؛ ولی افزایش تولید نه‌تنها با استقبال صادرکنندگان یا خریداران در بازارهای داخلی  روبه‌رو نشد، بلکه توازن بین عرضه و تقاضای زعفران به‌هم خورد و در نهایت، قیمت زعفران به نصف رسید. طبق آمار اعلام شده از سوی نایب رئیس شورای ملی زعفران، در سال ۹۷ بیش از  ۳۸۰ تن زعفران در سطح بیش از ۱۰۸ هزار هکتار از اراضی کشاورزی تولید شد که اکنون این تبریز جوان افزایش یافته و کشور با مازاد تولید زعفران مواجه شده است.

انتهای پیام/

گزارش از: سعیده غفاری