دانشجویان در برزخ هویت و آرمانگرایی

تبریز جوان– موسی‌ کاظم‌زاده: ۱۶ آذر در تقویم رسمی کشورمان به‌نام روز دانشجو نامگذاری شده و این روز؛ نماد مقاومت و ایستادگی، آزادی‌خواهی و استکبارستیزی دانشجویان این سرزمین در برابر استعمار غرب و استبداد را نشان می‌دهد.

۶۶ سال از شهادت «سه آذر اهورایی» در دانشکده فنی دانشگاه تهران می‌گذرد که به مناسبت فرارسیدن ۱۶ آذر، سالروز شهادت سه شهید جنبش دانشجویی ( قندچی، بزرگ نیا و شریعت رضوی) در سال ۱۳۳۲ که به نام ” روز دانشجو” نامگذاری شده است، از این رو در گزارشی توصیفی و تحلیلی با مصاحبه  تنی از دانشجویان فعال استان آذربایجان‌شرقی به بازخوانی، رسالت و آینده فعالیت جریانات و تشکل‌های سیاسی در دانشگاه‌ها خواهیم پرداخت.

آغاز جریان یا جنبش دانشجویی در کشورمان به بعد از تاسیس دانشگاه تهران به عنوان اولین دانشگاه در ایران برمی‌گردد که فعالیت دانشجویان در تشکل‌ها و گروه‌های مختلف دانشجویی شکل گرفته و تا به امروز در مقاطعی از تاریخ کشورمان نفش مهم و پررنگ‌تری داشته‌اند که نمونه بارز آن جریان ۱۶ آذر ۱۳۳۲ است. 

«ما انسان دانشگاهی می‌خواهیم، نه معلم و دانشجو! دانشگاه باید انسان ایجاد کند و انسان از خود بیرون بدهد.» این فرمایشات امام خمینی (ره)، رهبر کبیر انقلاب درباره دانشگاه است. حضرت امام (ره) خطاب به دانشجویان می‌فرمایند: «کوشش کنید تا هر قدمی که برای علم برمی‌دارید، برای عمل ظاهری و اعمال باطنی، ایجاد تقوا، استقامت و امانت در خودتان باشد تا وقتی از دانشگاه ان‌شاءالله بیرون می‌آیید یک انسانی با معلومات و امانت‌دار باشید.»
دانشجو یکی از مهم‌ترین و اساسی‌ترین نقش‌ها را در تحولات سیاسی و اجتماعی کشور دارد. این موضوع را می‌توان در روزهای ابتدایی انقلاب مشاهده کرد، چراکه انقلاب اسلامی ایران با تلاش جنبش‌های دانشجویی به پیروزی دست یافت. شاید در آن دوران هیچ شخصی تصور نمی‌کرد که دانشجویان بتوانند در مقابل رژیم پهلوی با دستان خالی بایستند و سرنگونش کنند اما به صراحت باید گفت که این جوانان در کشور ما بودند و توانستند انقلاب تاریخ‌سازی بسازند. 

از رخدادهای سیاسی بسیار مهمی که دانشجویان در آن نقش‌آفرینی داشتند می‌توان به ۱۶ آذر ۱۳۳۲ اشاره کرد. سه دانشجو به نام‌های مصطفی بزرگ‌نیا، احمد قندچی و آذر شریعت‌رضوی به جهت داشتن اعتراض به از سرگیری روابط ایران با بریتانیا در دانشگاه تهران به شهادت رسیدند. 

 
تشکل‌های دانشجویی فراتر از بروکراسی‌ها به رسالت اصلی خود بپردازند

حجت محمدی، دبیر جامعه اسلامی دانشجویان دانشگاه تبریز در این باره در گفت‌وگو با تبریز جوان در پاسخ به این سوال اینکه چرا هر ساله باید این روز در دانشگاه‌ها گرامی داشته شود، اظهار داشت: روز دانشجو به‌عنوان نماد استکبارستیزی جنبش دانشجویی قلمداد می‌شود. روزی که در آن دانشجویان نسبت به آنچه در دانشگاه و کشور رخ می‌داد بی‌توجه نبودند و در این راه تا پای جان ایستادند و به شهادت رسیدند و از این رو جنبش دانشجویی باید هویت اصیل خود را در این حرکت جستجو کند. شاه‌بیتی که همواره رمز موفقیت آن خواهد بود.

این فعال دانشجوی استان آذربایجان‌شرقی در ادامه با تاکید بر اینکه متاسفانه امروزه شاهد نوعی رخوت و بی‌تفاوتی در بین دانشجویان نسبت به مسائل جامعه هستیم، رخوتی که در بلند مدت باعث برچیده شدن روحیه آرمانخواهی و غلبه محافظه کاری خواهد شد، یادآور شد: دانشجویان رسالت مهمی در جامعه دارند، بنابراین لازم است تشکل‌های دانشجویی فراتر از بروکراسی‌ها و مشغله‌های روزمره به رسالت اصلی خود بپردازند و در این میان استقلال خود را حفظ کنند.

وی در بخش دیگر سخنان خود با بیان این نکته که روز دانشجو به‌عنوان نماد استکبارستیزی جنبش دانشجویی قلمداد می‌شود. روزی که در آن دانشجویان نسبت به آنچه در دانشگاه و کشور رخ می‌داد، بی‌توجه نبودند و در این راه تا پای جان ایستادند و به شهادت رسیدند، تصریح کرد: جریان دانشجویی نباید به حاشیه رانده شود، چراکه حرکت به سمت حلقه‌های قدرت و سهم‌خواهی به عنوان یکی از اصلی‌ترین عوامل انحراف جنبش دانشجویی از رسالت خویش است که در این صورت تشکل‌ها به  به پیاده نظام احزاب تبدیل می‌شوند.

روز دانشجو نشانگر بیدار بودن دانشجو است

محمدصادق نبایی، تبریز دبیر جامعه اسلامی دانشجویان دانشگاه بناب هم در این زمینه در گفت‌وگو با گزارشگر فارس در تبریز با بیان اینکه دانشجویان به عنوان قشر فرهیخته این سرزمین، همیشه و در همه حال در مقابل زورگویی‌ها و توطئه استکبار جهانی فریاد آزادیخواهی سر داده است، گفت: ۱۶ آذر یک روز ایدئولوژیکی و آرمانگرایانه است که موید استکبار ستیز بودن این قشر علمی و روشن جامعه است.

این فعال دانشجوی استان آذربایجان‌شرقی در ادامه با تاکید بر اینکه دانشجوی انقلابی و مسلمان در هیچ برهه‌ای از تاریخ کشورمان از توطئه استکبار غافل نبوده است، تصریح کرد: روز دانشجو نشانگر بیدار بودن دانشجو است، چرا که دانشجو در ادوار مختلف از همان ۱۶ آذر تا مبارزات دوران انقلاب و پویش‌های دانشجویی در زمان دفاع مقدس و اینک در سطح دانشگاه‌ها با موضع‌های انقلابی نشان داده است که هرگز از خواسته‌های به حق در طراز انقلاب خود کوتاه نخواهد آمد.

وی در بخش دیگر سخنان خود در پاسخ به این سوال اینکه وظیفه و رسالت دانشجویان عصر امروز و به‌ویژه دانشجویان انقلابی برای ادامه راه شهدای راه حق و حقیقت و به‌خصوص شهدای دانشجو چیست؟، یادآور شد: به جرأت می‌توان گفت که دانشجویان پیشگام حرکت‌های آزادیخواهانه و استبدادستیزانه بوده‌اند و در جریان ارتباط هم امروزه رسالت و هدف دانشجویان به خصوص دانشجوهای انقلابی این است که دو موضوع مهم را طبق منویات رهبری پیگیری کنند که این دو موضوع عبارت است از ” تلاش در حوزه علم و تولید علم” و دیگری “رسیدن به اوج توانایی در عرصه جنگ نرم و غلبه بر جنگ اقتصادی دشمن” است.

پای درس دانشجویان راه آزادیخواهی

بر پایه همین گزارش؛ حادثه ۱۶ آذر ۱۳۳۲ به عنوان یک روز تاریخی مقاومت دانشجویان علیه استکبار جهانی در تاریخ کشورمان ثبت شده است و از آن پس همه ساله، دانشجویان دانشگاه‌های ایران مراسمی به یاد شهیدان آن روز بر پا می‌کنند، تا اینکه نام و یاد آنها فراموش نشود.

حال برای واکاوی جنبش دانشجویی و ویژگی‌های دانشجو بهتر است به بخشی از بیانات مقام معظم رهبری بپردازیم که ایشان معتقد هستند:« در همه جای دنیا، دانشجویان یکی از قشرهای پیشرو هستند؛ علت هم واضح است، روح ناآلوده‏ جوان، هنگامی که با ذهن و فکر روشن ناشی از تحصیل و با دید بصیر و آگاه همراه می‏‌شود، ترکیب خیلی ممتاز و فاخری به وجود می‏‌آورد. آن ترکیب همان‏ دانشجوست، به همین خاطر است که دانشجویان همیشه از قشرهای پیشتازند، در مملکت ما هم همین طور بوده است».

بنابراین در اندیشه معظم‌‏له، جنبش دانشجویی همان خیزش و بیداری دانشجویی است که مخصوص قشر دانشجوست و این جنبش را مخصوص ایران نمی‎دانند، چون متعلق به دانشگاه است. ایشان از این جنبش به عنوان یک منبع غنی و سرشار و فیاض برای کشور یاد می‌کنند که اگر خصوصیات آن درست شناخته شود نتایجی بر آن مترتب است که مهم‏‌ترین آن گفتمان‌‏سازی و آرمان‏‌خواهی است.

ایشان بیداری دانشجویی توأمان با احساس مسوولیت دانشجویی را محملی برای حاکم کردن گفتمان‌ های سیاسی و انقلابی در جامعه می‌دانند که مأموریت آن کمک به جامعه برای رسیدن به جایگاه اصلی جامعه اسلامی است.
 

آرمان‌خواهی از  ویژگی‌های مهم جنبش دانشجویی است

در کنار موارد بیان شده در همین راستا مهدی کارکن دیگر فعال دانشجوی استان آذربایجان‌شرقی هم در گفت‌وگو با فارس در تبریز با بیان اینکه آرمان‌خواهی یکی از ویژگی های جنبش دانشجویی است، از این رو دانشجوی انقلابی باید مطالبه‌گر باشد، گفت: ۱۶ آذر نقطه عطفی برای فعالیت جنبش‌های دانشجویی است و این روز به عنوان نماد آزادی، حق‌طلبی و زیر بار ظلم نرفتن جوانان این خطه در برابر استکبار جهانی است.

این فعال دانشجوی دانشگاه مراغه در ادامه با تاکید بر اینکه در حال حاضر وظیفه و رسالت دانشجویان این است که مثل همیشه پشت ولایت بوده و در خط و مش رهبری حرکت کنند، اضافه کرد: دانشجوی امروزی باید در همه ابعاد فعال باشد؛ از نظر علم و اقتصاد که الان باعث نجات کشور از بحران‌ها می‌شود که خود نوعی جهاد محسوب می‌شود. برای اینکه دانشجو خودش نیز همدرد جامعه است چونکه خودش از بطن همین جامعه است ولی مطالبه دانشجویان باید این باشد که مسوولان با قشر جوان همدل شوند و با نیت خالص راه در جنگ اقتصادی کنند و این دو (دولت و قشر جوان) می‌توانند دشمن را در هر عرصه‌ای شکست دهند.

وی همچنین در پاسخ به این پرسش اینکه وظیفه و رسالت دانشجویان عصر امروز و به ویژه دانشجویان انقلابی برای ادامه راه شهدای راه حق و حقیقت و به خصوص شهدای دانشجو چیست؟، خاطرنشان کرد: آرمان‌خواهی یکی از  ویژگی‌های جنبش دانشجویی است و از این رو دانشجوی انقلابی باید مطالبه‌گر باشد.

دانشجویان از مسوولان برای اقتدار کشورمان مطالبه‌گری کنند

مجید علی‌جانی فعال دانشجوی دیگر استان نیز در گفت‌وگو با تبریز جوان در پاسخ به این پرسش اینکه ۱۶ آذر، روز دانشجو نماد چه چیزی است؟، اظهار داشت: این روز نماد از خودگذشتگی قشر دانشجو برای جلوگیری از پایمال شدن عزت ملی است که در آن روز دانشجویان با شعار هنوز ما زنده هستیم، فرصتی را برای به یاد آوردن نقش موثر خود در جامعه به دست آوردند.

این فعال دانشجوی استان آذربایجان‌شرقی در بخش دیگر سخنان خود با تاکید بر اینکه دانشجویان باید با تلاش بیش از پیش، نقش حیاتی خود را پس بگیرند و این نیازمند مطالبه‌گری و پیگیری مجدانه مطالبات است، یادآور شد: سهم عمده مطالبات کنونی دانشجویان باید در جهت شفاف‌سازی و ایجاد فضای آزاد برای اندیشیدن باشد تا هیچ‌کس بهانه‌ای برای کارهای غلط خود نداشته باشد.

به گفته وی، دانشجوی انقلابی و متعهد باید همیشه و در همه حال، با توجه به شرایط جامعه از مسوولان و مدیران اجرایی دستگاه‌ها و نهادها برای شکوفائی و اقتدار همه جانبه کشورمان در عرصه‌های مختلف مطالبه‌گری کنند.

کوتاه سخن آنکه امروزه دانشجویان به عنوان قشر روشنفکر و تحصیلکرده جامعه نقش تعیین‌کننده و تاثیرگذاری در تحولات سیاسی، اجتماعی و اقتصادی هر کشور و ملتی برعهده دارند که بخشی از این جریان ایجاد تحول در کشورها را می‌توان در قالب فعالیت جنبش دانشجویی مشاهده کرد.

جنبش دانشجویی در بسیاری از کشورهای دنیا در همان ابتدای تاسیس دانشگاه‌ها شکل گرفته و در کشورمان نیز از سال ۱۳۱۳ با تاسیس دانشگاه تهران به نوعی آغاز می‌شود و از این رو در طول بیش از هشت دهه فعالیت این جنبش در ایران، دانشجویان نقش اثرگذاری در تحولات کشورمان در حوزه‌های مختلف سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی داشته و دارند که نمونه بارز این امر را می‌توان در حرکت ۱۶ آذر ۱۳۳۲ و پیروزی انقلاب اسلامی در سال ۵۷ به عینه مشاهده کرد.  

انتهای پیام/ ۶۰۰۲۳ /س