حزب اسلامی کار انشعابی از تشکل صنفی خانه کارگر است و هدف از تشکیل آن را می‌توان گسترش مشارکت‌های سیاسی فعالان خانه کارگر دانست. البته این دو تشکل سیاسی و صنفی هویتی مستقل از یکدیگر یافتند تا بتوانند در مواقع مقتضی مواضع و اهداف خاص خود را در پیش بگیرند.
پیشینه
موسسان حزب اسلامی کار سابقه فعالیت در شاخه کارگری حزب «جمهوری اسلامی» را داشته‌اند؛ حزبی که در اسفندماه سال ۱۳۵۷ از سوی شهید بهشتی، شهید باهنر، آیت الله موسوی اردبیلی، آیت الله هاشمی رفسنجانی و آیت الله خامنه‌ای رهبر جمهوری اسلامی تأسیس شد. بنیانگذاران حزب جمهوری اسلامی در آن زمان با در نظر گرفتن شرایط ویژه‌ای که به موجب تحولات بنیادین ناشی از انقلاب در کشور وجود داشت، ایده شکل‌گیری حزبی فراگیر را داشتند که متشکل از همه جناح‌های فکری و سیاسی از جمله اصناف، دانشجویان، کارگران، دانش آموزان، زندانیان سیاسی، فعالان اقتصادی و روحانیون باشد؛ حزبی که بتواند با جذب افکار مختلف، نیروهای علاقه‌مند به نظام و انقلاب اسلامی را گرد هم آورد.
چگونگی شکل‌گیری حزب اسلامی کار
به دنبال شکل‌گیری حزب جمهوری اسلامی در سال ۵۷، شاخه کارگری این حزب که از میان کارگران عضوگیری می‌کرد نیز شکل گرفت. با گسترش فعالیت‌های شاخه کارگری حزب اسلامی کار، اعضای این شاخه تصمیم گرفتند تا تشکیلات صنفی مستقلی را برای خود ایجاد کنند و تأسیس «خانه کارگر» نتیجه این تصمیم بود. «حسین کمالی»، «علیرضا محجوب» و «علی ربیعی» برخی از اعضای شاخه کارگری حزب اسلامی کار بودند که پس از مدتی، تشکیلات صنفی خانه کارگر را در وزارت کشور، به ثبت رساندند.
در همین حال، خانه کارگر به این دلیل که تنها یک تشکیلات صنفی بود، طبق قانون نمی‌توانست در برخی امور سیاسی مانند انتخابات که از میان تشکل‌های سیاسی فقط احزاب می‌توانند در آن شرکت کنند، مشارکت داشته باشد. از این‌رو، اعضای شورای مرکزی خانه کارگر با همکاری تنی چند از فعالان سیاسی در سال ۱۳۷۷، حزب اسلامی کار را به دبیرکلی «ابوالقاسم سرحدی‌زاده» تأسیس کردند.
نگاهی به عملکرد حزب
به دنبال تشکیل حزب اسلامی کار، فعالیت‌های کارگری و پیگیری حقوق صنفی کارگران همچنان از طریق تشکیلات خانه کارگر و فعالیت‌های سیاسی، اجتماعی و فرهنگی آنان از طریق حزب اسلامی کار انجام می‌شود.
بسیاری تأسیس حزب اسلامی کار را گامی در مسیر حمایت از کارگران و پیگیری مطالبات آنان در ایران می‌دانند اما اینکه این حزب در بیش از ۲ دهه که از فعالیتش می‌گذرد، تا چه اندازه توانسته در تحقق این رویکرد موفق عمل کند، نکته مهمی است که در ارزیابی کارنامه آن باید مورد توجه قرار گیرد.
در همین حال، در بررسی عملکرد حزب اسلامی کار باید این نکته را در نظر داشت که این حزب در مرامنامه و اساسنامه‌اش، خود را حزبی فراگیر می‌داند که اگرچه به فعالیت‌های کارگری گرایش دارد، اما همواره کوشیده تا ظرفیت‌های مختلف جامعه را پوشش دهد و اقشاری چون زنان، دانشجویان، جوانان، فعالان اقتصادی و دیگر گروه‌های مدنی و فکری را در خود جای دهد تا برای دستیابی به اهداف خود از حمایت‌های اجتماعی گسترده‌تری بهره‌مند باشد.
فرازوفرودهای سیاسی حزب اسلامی کار
پیش از دولت‌های نهم و دهم، تفکرات حاکم بر دستگاه اجرایی کشور همخوانی و نزدیکی بیشتری با ایده‌ها و اهداف خانه کارگر و حزب اسلامی کار داشت. به همین دلیل در آن زمان فعالیت این حزب روندی سهل‌تر داشت و می‌توانست در بستر مناسب‌تری به برگزاری جلسات و اعلام رویکردها و مواضع خود بپردازد. در دو دولت «محمود احمدی‌نژاد» که مسئولان تمایل چندانی به حضور احزاب و فعالیت آنان نداشتند، حضور و فعالیت حزب اسلامی کار نیز مانند دیگر احزاب کمرنگ شد.
در انتخابات سال‌های ۱۳۹۲ و ۱۳۹۶ خانه کارگر و حزب اسلامی کار با جدیت بیشتری وارد عرصه شدند و از حامیان حجت‌الاسلام والمسلمین «حسن روحانی» بودند. آنان از روی کار آمدن دولت تدبیر و امید حمایت کردند. از آن زمان تاکنون، دبیر کل و اعضای شورای مرکزی این حزب همواره در اظهارنظرهای‌شان بر پشتیبانی از سیاست‌های روحانی تاکید داشته و از برخی رویکردهای تخریبگرایانه علیه دولت انتقاد کردند. با این وجود اعضای این حزب گاه نقدهایی نیز داشته‌اند. به عنوان مثال «حسین کمالی» دبیرکل حزب اسلامی کار در اظهارنظری از شیوه پرداخت یارانه دولت به احزاب در سال ۹۷ انتقاد کرد و گفت: دولت برای سال ۹۷ حدود ۷۰۰ میلیون تومان یارانه به احزاب اختصاص داد که آن را نپذیرفتیم. به آنها گفتیم که این کمک محسوب نمی‌شود و نمی‌توانیم آن را بپذیریم.
حزب اسلامی کار به عنوان حزبی اصلاح‌طلب همچنین در ماه‌های گذشته انتقادهایی نیز نسبت به عملکرد اصلاح‌طلبان داشته است. این حزب در ۲ تشکل فراگیر اصلاحات یعنی «شورای هماهنگی جبهه اصلاحات» و «شورای عالی سیاستگذاری اصلاح‌طلبان» عضویت و حق رأی دارد اما در چندماه گذشته زمزمه‌های جدایی حزب از عضویت و شرکت نماینده آن در جلسات شورای عالی اصلاح‌طلبان مطرح شده است؛ گمانه‌زنی‌هایی که اگرچه کمالی دبیرکل این حزب هیچگاه آن را تأیید نکرد، اما به نظر می‌رسد ناشی از انتقادهای جدی حزب اسلامی کار به ساختار شورای عالی سیاستگذاری اصلاح‌طلبان است.
دبیرکل حزب اسلامی کار شهریورماه امسال در گفت‌وگویی رسانه‌ای عنوان داشت: اختلافاتی در شورای عالی سیاستگذاری اصلاح‌طلبان وجود دارد ولی ما به تبع شورای هماهنگی جبهه اصلاحات در شورای سیاستگذاری هستیم. با توجه به اینکه شورای هماهنگی جبهه اصلاحات، شورای سیاستگذاری را انتخاب کرده است، بنابراین خروج حزب‌ها از این مجموعه بدون موافقت شورای هماهنگی صورت نمی‌گیرد و همه تصمیمات به نظر شورای هماهنگی بستگی دارد. اختلاف نظرهایی بر سر برخی مسائل اجرایی وجود دارد ولی این به این معنی نیست که این حزب مسیر خود را از شورای عالی سیاستگذاری اصلاح‌طلبان جدا کرده باشد.
حزب اسلامی کار در تازه‌ترین رویکردهای سیاسی خود نیز که به انتخابات یازدهمین دوره مجلس شورای اسلامی مربوط می‌شود، بر لزوم شرکت در انتخابات در هر شرایطی تاکید داشته است.
حال در شرایطی که برخی زمزمه‌ها از حضور کم‌رمق اصلاح‌طلبان در انتخابات پیش‌روی مجلس شورای اسلامی، به دلیل رد صلاحیت گسترده نامزدهای اصلاح‌طلب به گوش می‌رسید، باید منتظر ماند و دید که آیا حزب اسلامی کار با توجه با تاکیدش بر شرکت در انتخابات و برخی اختلاف‌نظرها میان این حزب با شورای عالی سیاستگذاری اصلاح‌طلبان، در انتخابات اسفندماه به چه شکل حاضر خواهد شد.
به طور کلی، هواداران حزب اسلامی کار و منتقدان و ناظران در خصوص عملکرد این حزب بر این باورند که حزب اسلامی کار با داشتن اهداف عدالت‌طلبانه و حمایت‌گرانه از کارگران، از زمان تأسیس تاکنون در چهارچوب تعادل رفتار کرده و همواره از رویکردهای افراطی و تفریطی پرهیز داشته است؛ نکته‌ای که بسیاری از آن به عنوان نقطه قوت حزب اسلامی کار یاد می‌کنند.
ارسال نظر شما
مجموع نظرات : 0 در انتظار بررسی : 0 انتشار یافته : ۰