تبریز جوان– جلال شیری: زندگی امام صادق علیه السلام همانند سایر امامان بزرگوار از جنبههای مختلف فردی، اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و اعتقادی منشاء درسهای بزرگی برای مسلمانان به ویژه شیعیان است.
این وجود نورانی در طی حیات پر ثمر خویش آثار و برکات متعددی از خود بر جای گذاشته که میتواند سرمشق و سرلوحه مناسبی برای همگان باشد. رویکرد علمی و شاگردپروری منحصر بهفرد ایشان سبب شد تا دانشمندان بسیار زیادی در مکتب این بزرگوار تربیت یافته و در جنبههای مختلف علوم منشاء اثر باشند.
همزمان با افول نظام سلطه اموی و ظهور نظام عباسی و در کشاکش جنگهای مختلف بیرونی و فضای نسبتا باز ایجاد شده فرصتی را فراهم آورد تا ایشان بتوانند ضمن گسترش فعالیتهای علمی به انتقال مفاهیم ناب دینی به آحاد امت اسلامی بپردازند.
هر چند از بین اقدامات و فعالیتهای آن حضرت تمرکز عمده بر فعالیتهای علمی ایشان است ولی از این نکته نیز نباید غافل بود که در کنار فعالیتهای علمی، فعالیتهای مختلف سیاسی و فرهنگی نیز زیر نظر این وجود نورانی شکل گرفته و امر هدایت امت اسلام در ابعاد مختلف با سرعت بیشتری به انجام رسیده است.
از جمله فعالیتهای بارز این بزرگوار میتوان به مواردی نظیر ظلم ستیزی، مبارزه با فرقههای انحرافی، تبیین جایگاه امام و امامت در جامعه، احیای فرهنگ عاشورا، تبیین مفهوم انتظار و … اشاره نمود که هر کدام سهم عمده و بسزایی در پیشبرد اهداف اسلامی و تبیین مواضع اهل بیت عصمت و طهارت علیهم السلام داشتند.
ایشان همواره شیعیان را به انس با مفهوم عمیق انتظار دعوت میکردند بهطوریکه احادیث و روایات بسیار متعددی از ناحیه این امام همام در خصوص انتظار، فرهنگ مهدویت و آداب انتظار و نیز نشانهها و وقایع قبل و بعد از ظهور وجود دارد.
آن حضرت همچنین بهطور جد به بیان وقایع عاشورا و ظلمهای وارده بر اهل بیت پیامبر (ص) از ناحیه دشمنان دین نموده و بدین سان امت اسلام را از خطرات و انحرافات و بدعتهایی که از ناحیه امویان و عباسیان متوجه اسلام بود آگاه نموده و با ترسیم و بیان اهداف نهضت عاشورا همگان را به ظلمستیزی و مقابله با وجود بدعت و انحراف در دین فرا می خواندند.
به بیان دیگر، ترسیم همزمان خطوط کلی اهداف نهضت عاشورا و بایستههای انتظار در راستای تربیت منتظرین آگاه، با بصیرت، شجاع، دیندار، متقی و متدین بود تا بتوانند در راه تبلیغ دین اسلام و تبیین مواضع حقه اهل بیت (ع) ایفای نقش کنند که آثار و برکات این نهضت عظیم تا سالها بعد از حیات پربرکت این امام بزرگوار نیز مشهود بوده است.
بیشک، هر کدام از مراحل زندگی پربار آن حضرت حاوی آموزههای بسیار مهم و مفاهیم عمیق قابل تاملی برای پیروان و شیعیانشان است که میباید مورد مداقه قرار گیرد.
صرف نظر از بررسی تاریخی رویدادهای عصر امام صادق (ع)، آنچه در حال حاضر مهم است آن است که شیعیان و رهروان اهل بیت (ع)، مشی و مرام و منش زندگی و مبارزات سیاسی آن بزرگواران را سرلوحه رفتار خود قرار داده و با تمسک به قرآن کریم و منویات اهل بیت (ع) نهضت جهانی خود را علیه استکبار و استبداد و خودکامگیهای مستکبران عالم با قدرت هر چه تمام پیش ببرد.
به عبارت دیگر، مرور و تحلیل زندگی امامان معصوم (ع) باید به منظور عبرتگیری و درسآموزی بوده و شیوههایی که توسط این بزرگواران به کار بسته شده است برای ما که در عصر حاضر زندگی میکنیم الگو و آموزه باشد.
تاکید امام صادق علیه السلام بر زنده نگه داشتن حماسه عاشورا و در کنار آن تاکید آن بزرگوار بر شناساندن صحیح مفهوم انتظار یک پیام بسیار مهم داشته و آن این است که شیعه با تاسی به اباعبدالله الحسین علیه السلام، ظلمستیزی خود را در عرصه جهانی ادامه خواهد داد تا زمانی که منجی موعود فرا برسد و شیعیان قیامهایشان را به قیامهای منجی موعود پیوند زده و در نهایت عدل و داد بر روی زمین توسط حاکم الهی و در بستر یک حکومت توحیدی مستقر شود.
به عبارت دیگر همانند سایر ائمه، امام صادق (ع) نیز توجه شیعه را به یک نکته بسیار حساس معطوف کرده و آن آینده تاریخ است که با بحث مهدویت، انتظار و تحقق عینی عدالت از مجرای یک حکومت توحیدی و به دست یک حاکم الهی بوده و این همان وعده تخلفناپذیر خداوند متعال در قرآن کریم و کلام ائمه معصومین (ع) است.
پرواضح است که در طی مسیر به سمت ظهور اتفاقات زیادی در دنیا میافتد که مسلمان و شیعیان نمیتوانند نسبت به این اتفاقات بیتفاوت باشند و با توجه به باورها و آموزههای دینی ما و اینکه تغییر در یک جامعه جز با مشارکت افراد آن جامعه میسر نخواهد بود؛ کنشگری مردم در عرصههای مختلف به منظور ایجاد تغییرات و تحولات مثبت در جامعهای که در آن زندگی میکنند، امری ضروری و غیرقابل انکار به شمار میآید.
آموزههای دینی این نکته را گوشزد میکنند که افراد نمیتوانند نسبت به آنچه در پیرامون آنها میگذرد بیتفاوت باشند؛ بلکه در قبال خود و جامعه خود مسوول بوده و این مسوولیت لایههای مختلفی دارد که هر کدام از لایهها در محل خود جای بحث دارد.
اما آنچه که مهم است، احساس مسوولیت، مسوولیتپذیری، کنشگری مثبت و ظرفیتنمایی بر مدار عقل و منطق در چارچوب آموزههای دینی است تا بدین طریق نقش و وظیفه خود در قبال جامعه خویش را ادا کند.
در مجموعه احادیثی که از امامان معصوم علیهمالسلام به ما رسیده است در روایت مشهوری از امام صادق علیهالسلام نقل شده است، بیتفاوتی به مسائل مسلمانان به شدت مورد نکوهش قرار گرفته تا جایی که امام یکی از مهمترین معیارهای مسلمان بودن را اهتمام و جدیت و توجه به مسائل مسلمانان دانسته و فرموده است «مَن اَصبَحَ وَ لَم یَهتَمَّ بِاُمورِ المُسلِمینَ فَلَیسَ بِمُسلِم» یعنی هر کس صبح نماید و نسبت به امور مسلمانان بیتفاوت باشد، مسلمان نیست. (الکافی، ثقه الاسلام کلینی ج ۲، ص ۱۶۴ حدیث ۵)
بیتردید، از جمله عرصههای بسیار مهم در جامعه کنونی ما مسئله انتخابات، حضور حداکثری و البته آگاهانه و مسوولانه است که ضامن بر روی کار آمدن دولتی قوی با پشتوانه مردمی محکم است که بتواند با تکیه بر حمایت مردم مسائل کشور در عرصههای ملی و بینالمللی را در حوزههای مختلف اقتصاد و معیشت، آموزش و فرهنگ، اجتماعی و سیاسی، خانواده و جمعیت ایفا کند.
انتهای پیام/۶۰۰۰۱/س
ارسال نظر شما
مجموع نظرات : 0 در انتظار بررسی : 0 انتشار یافته : ۰