آخرین وضعیت کاوه سودا از زبان تیم تحقیقاتی

به گزارش تبریز جوان، عبدالرضا واعظی امروز در جلسه اعلام نتایج تحقیقاتی درباره خطرات زیست‌محیطی کارخانه کاوه سودا اظهار کرد: امروز در وضعیتی قرار داریم که اطلاعات بسیار زیادی در مورد منطقه و کارخانه داریم.

وی با بیان اینکه قرار بر این بود که در طول چهار ماه تحقیقات تمام شود، گفت: البته بیشتر از چهار ماه هم طول نکشید ولی برخی حواشی و مشکلات ما در منطقه منجر به طولانی شدن تحقیقات شد.

مسوول تیم تحقیقاتی خطرات زیست محیطی کاوه سودا با تاکید بر اینکه این پروژه یکی از ۱۸ پروژه تحقیقاتی من است، یادآور شد: یکی از پروژه‌های حساس بنده ماندگاری بمب‌های شیمیایی روی آب و پروژه‌هایی پتروشیمی بود و به عبارتی بنده سال‌هاست که تخصص بررسی آب‌های زیرزمینی را دارم.

وی با اشاره به اعضای تیم در این پروژه تحقیقاتی،تصریح کرد: مطالعات زمین‌شناسی با وجود در نظر نگرفتن وجود کارخانه‌ای به‌نام کاوه سودا و وضعیت آب در آن حالت از اقدامات اولیه در این پروژه بود که به همین منظور تبریز جوان شوری آب زیرزمینی در بالادست کارخانه ۲ هزار و ۸۰۰ هزار میکرو شد.

واعظی توضیح داد: از یک‌هزار و ۲۰۰ میکرو به بعد می‌توان شوری در آب را حس کرد، از این‌رو آب‌های زیرزمینی آن منطقه بدون وجود کارخانه‌ها هم قابلیت شُرب نداشته است.

مسوول تیم تحقیقاتی خطرات زیست محیطی کاوه سودا با تاکید بر اینکه باید سهم نمونه شاهد و آلودگی را باید جدا از کارخانه در نظر گرفت، گفت: مطالعات ژئوفیزیک در عمق ۱۰ متری آنرمالی وجود نداشت ولی در عمق ۳۰ تا ۴۵ متری محدوده شوری وجود داشت.

وی ادامه داد: البته ما صرفا به ژئوفیزیک اکتفا نکردیم زیرا دقت آن ۷۰ تا ۸۰ درصد است، از این‌رو وارد فاز اجرای سنگین حفاری ۱۰ حلقه سخت شدیم که از طریق ژئوفیزیک محدوده چاه‌ها را مشخص کردیم به‌طوریکه سه ماه فقط طول  کشید تا مجوز حفاری را از تهران بگیریم.

واعظی متذکر شد: احداث شبکه پایش اعم از اندازه‌گیری و ارزیابی سطح ایستایی، نمونه‌برداری برای آنالیز شیمیایی آب و تعیین منشأ و گسترش آلودگی آبخوان از دیگر اقدامات تیم بود و با اینکه به فصل سرما رسیدیم و آب یخ‌زده بود ولی کار را به هیچ‌وجه تعطیل نکردیم.همه چاه‌ها با دلیل و علم حفر شده‌اند.

مسوول تیم تحقیقاتی خطرات زیست‌محیطی کاوه سودا به تشخیص مسیر تقریبی سیلاب ناشی از شکست لاگون در سال ۸۸، اشاره کرد و گفت:  مجموعه این کار تحقیقاتی این شد که در فروردین ماه تمام نمونه‌ها انجام گرفت.  

وی تصریح کرد: طبق مطالعات، آلودگی کارخانه از حیث نمک و کلسیم است و سولفات ندارد.

واعظی با بیان اینکه استاندارهای ما بر اساس استاندار آب شرب نیست و استاندارد کشاورزی است، متذکر شد: زیرا اگر کارخانه نبود، آب منطقه را نمی‌توان به عنوان شرب مصرف کرد.

وی با اشاره بر اینکه در برخی گزارشات رسانه‌ها عنوان شده بود که نیترات و جیوه و آمونیاک بالاست و ما همه آن را مد نظر گرفتیم، افزود: نیترات موجود در منطقه منشأ کشاورزی دارد که نمونه‌ها حاکی از آن است که در دو نقطه نیترات بالاست که ناشی از کودهای کشاورزی بود.

وی خاطرنشان کرد: البته در یکی از چاه‌ها نزدیک حوضچه مقداری کادیوم زیاد است و تنها جایی که جیوه بالاست در چشمه ساری سو بود.  

واعظی با تاکید بر اینکه آلودگی در منطقه از نظر شوری بود و اصلا عناصر سنگین وجود نداشت، توضیح داد: ۲۶ نمونه از حوضچه و پایین‌دست انجام گرفته که در هیچ کدام عناصر سنگین دیده نشد.

وی افزود: با توجه بر اینکه خود کارخانه کاوه سودا از نمک دریاچه ارومیه استفاده می‌کند که این نمک‌ها هم عناصر سنگین دارد ولی در هیچ‌کدام از نمونه‌ها در آب زیرزمینی عناصر سنگین دیده نشد.

واعظی با بیان اینکه هیچ‌گونه آلودگی از نظر نیترات، جیوه و آمونیاک وجود ندارد، بیان داشت: طبق بررسی و تحقیقات آلودگی ناشی از شوری است به‌طوریکه زمانی برای مس سونگون هم اعلام کردند که این معدن عناصر سمی آرسینیک دارد در حالیکه من به دادگاه رفته و با صراحت به قاضی اعلام کردم که کاش در این منطقه عناصر سمی آرسینیک بود زیرا این عناصر صرفا در مناطقی است که طلا وجود دارد.

وی، سوال دیگر اذهان عمومی مبنی‌بر اینکه دلیل شکست حوضچهها چه چیزی بود،گفت: قبل از احداث کارخانه تبریز جوان شوری ۳ هزار بود و در دو چاه بناب آلودگی بالا بود که هیچ ربطی به کارخانه ندارد.

واعظی با اتکاء به نتایج به‌دست آمده، توضیح داد: بعد از گذشت ۱۰ سال از آخرین شکست حوضچه، شاهد این بودیم که در قسمت جنوبی خوشه‌مهر مقدار EC کاهش یافته است همچنین در سه چاه پرمو، حیدریان و یاوری به‌ترتیب در سال ۸۹،  ۳۰ هزار، ۱۰ هزار و ۱۰ هزار EC بود که الان به ۶ هزار،۳هزار و ۴ هزار EC رسیده است که دلیل آن لایروبی، بارندگی و خود طبیعت است.

وی، به تشریح نتایج نهایی به دست آمده پرداخت و گفت: در اثر نشت از حوضچه‌ها محدوده‌ای به مساحت حدودی۳۰۰ هکتار در پایین دست کارخانه حدفاصل کارخانه تا اراضی خانقاه آلوده شده است.

مسوول تیم تحقیقاتی ادامه داد: آلودگی ایجاد شده صرفا از نوع افزایش شوری آب زیرزمینی و یون‌‌های شور‌کننده نظیر سدیم سولفات و سایر پارامترها نظیر عناصر سنگین سمی و آمونیاک زیر حد استانداردهای زیست محیطی می‌باشد.

وی تصریح کرد: آلودگی ایجاد شده در نتیجه شکست حوضچه‌ها در سال ۱۳۸۴ کاملا از بین رفته و تبریز جوان شوری آب در سال ۱۳۸۶، به حد زمینه بازگشته است.

واعظی اضافه کرد: آلودگی ایجاد شده در نتیجه شکست حوضچه‌ها در ساب ۱۳۸۸ منجر به آلودگی محدوده‌ای به مساحت ۶۰۹ هکتار شده است، اثرات این آلودگی به مرور زمان کاهش یافته ولی هنوز بالاتر از حد مجاز است. به‌طوریکه مقدار متوسط EC از ۱۳۴۴۱ در سال ۱۳۸۹ به ۳۶۵۰ در سال ۱۳۹۸ رسیده است.

وی گفت: دورترین نقطه‌ای که آثار این شکست مشاهده گردید در دو حلقه از چاه‌های روستای خوشه‌مهر می‌باشد و دورتر از آن آلودگی مشاهده نشده است.

واعظی خاطرنشان کرد: بخشی از شوری آب‌خوان منطقه منشأ زمین‌شناسی داشته و در اثر تخلیه  سطحی و زیرسطحی چشمه‌های هیدروترمال و تراورتن‌ساز به آبخوان منطقه صورت گرفته است به‌طوریکه در بالادست کارخانه، تبریز جوان شوری آب حدود ۲۸۰۰ میکرو زیمنس بر سانتی‌متر می‌باشد که نشان‌دهنده سهم زمین‌شناسی در شوری آب‌خوان منطقه است.

وی افزود: سایر موارد ادعایی یا گزارش شده شوری آب‌ چاه‌های منطقه به خصوص در اراضی شهر بناب به کارخانه کاوه سودا مربوط نبوده و می‌تواند منشأ‌های دیگری داشته باشد.

واعظی در پایان به راهکارهای پیشنهادی دانشگاه تبریز برای علاج‌بخشی و پاکسازی آلودگی اشاره کرد و خاطرنشان کرد: لاینینگ لاگون‌ها به‌ویژه لاگون‌های تبخیری، ایجاد پرده آب‌‌بند در امتداد خط نشت حوضچه‌ها، اجرای طرح تغذیه مصنوعی برای کاهش شوری آب زیرزمینی، راه‌اندازی خط تولید کلرید کلسیم  برای مصرف ۴۰ درصد پساب تولیدی،  انتقال پساب مازاد به دریاچه ارومیه با رعایت مسائل زیست محیطی از جمله پیشنهادات موثر است.

انتهای پیام/۶۰۰۲۷/س